THE INVITATION IN HEARTBREAK
We forget as heartbreak carries a vault of deep pain and suffering, it also carries within it the seeds for transformation. It implores us to embark upon a journey arising from the transmutation of a broken heart.
WHAT DATING A NARCISSIST REVEALED ABOUT MY PATH
Breaking away from the inner narcissistic dynamics we carry within ourselves, opens up new ways of being. We make space for our authentic and creative being to come through. We open up for love.
HOW REMOVING INNER BARRIERS OPEN OUR HEARTS TO LOVE
The many heartbreaks on my path have taught me about life and love, and along the way they have helped me to open my heart.
Droomthema’s in de rouwperiode
Ieder mens is uniek en elk verlies is uniek. Bij ieder nieuw overlijden moeten we dan ook opnieuw onze eigen antwoorden vinden. Gelukkig staan we daar niet alleen in, maar helpen dromen ons de eigen weg te vinden.
Dromen helpen ons in de rouwperiode de nieuwe werkelijkheid onder ogen te komen, onze gevoelens te verwerken, een innerlijke relatie te hebben met de overledene en dromen helpen een brug te slaan tussen verleden, heden en toekomst.
In deze blog geef ik een overzicht van veelvoorkomende rouwdromen.
De overledene bezoekt ons in de droom
In de rouw worden we bezocht door onze naasten. We hebben het gevoel dat het écht de overledene was die langskwam. In eerste instantie brengt dit soms een nog sterker gevoel van gemis met zich mee, maar na verloop van tijd put men vaak troost uit het bezoek. Dan ontstaat de indruk dat de overledene heeft laten weten er nog steeds te zijn. Deze droom wordt dan ook meestal ervaren als een boodschap van gene zijde. Al zeggen sommigen dat de droom slechts een persoonlijk verlangen weergeeft, in spirituele tradities wordt dit bezoek in de droom gezien als werkelijkheid. Persoonlijk stelt die laatste gedachte me gerust en dus kies ik ervoor te geloven dat er meer is, maar ik realiseer dat deze opvatting niet voor iedereen geldt. Doorgaans helpen deze dromen de relatie met de overledene te verinnerlijken.
De overledene verschijnt in de fitte vorm
Naasten die ons zijn ontvallen na een langer ziekbed verschijnen in de droom weer in gezonde staat. Ze zijn gelukkig, weer fit en vitaal. Soms zijn ze zelfs blij de dromer weer te zien, terwijl er geen sprake was van een goede relatie tijdens het leven. Het effect van deze dromen is dat degene in rouw het gevoel krijgt dat de overledene het goed heeft. Het helpt vrede te ontwikkelen met het verlies, want het gaat immers weer goed met de ander of de relatie met de ander is hersteld. Het beeld van de ziekte tijdens het ziekbed maakt plaats voor een nieuw en vitaal beeld in iemands psyche. Al leeft de ander niet fysiek meer voort, (het beeld van) de ander leeft nog wel en verandert door de tijd heen. De relatie met de overledene zet dus voort op innerlijk vlak en helpt de dromer vrede te ontwikkelen met het verlies; het gaat nu immers beter met de ander.
De overledene overlijdt opnieuw in de droom
Een andere veelvoorkomende droom is die waarin degene die we verloren zijn opnieuw overlijdt in een droom. Onze psyche vraagt via de droom of wij bewuste aandacht willen besteden aan die gevoelens die te maken hebben met het rouwproces. De droom kan de dromer helpen de schok te verwerken, helpen los te laten en/of te aanvaarden dat het overlijden écht de nieuwe realiteit is.
De overledene leeft nog en we waren dat ‘vergeten’
Wanneer onze naaste al lang niet meer leeft, zijn dromen waarin de ander ‘opeens’ nog leeft, niet ongebruikelijk. Vaak tot onze schaamte bekennen we in de droom dat we al een lange tijd geen contact meer hebben gehad. We voelen ons schuldig dat we de ander vergeten waren. Deze dromen helpen een brug te slaan tussen het verleden, heden en de toekomst.
>>Als je begeleiding zoekt bij het werken met specifieke rouwdromen kan je een coachgesprek aanvragen.
Dromen wijzen de weg door liefdesverdriet
Ieder mens is uniek en elk verlies is uniek. Bij iedere hartbreuk moeten we dan ook opnieuw onze eigen antwoorden vinden. Gelukkig staan we daar niet alleen in, maar helpen dromen ons de eigen weg te vinden.
Dromen laten ons namelijk zien op welk moment welke gevoelens, gedachten en/of gedragspatronen onze aandacht verdienen. Aandacht voor die onderwerpen die van binnenuit worden aangereikt, stimuleren onze persoonlijke ontwikkeling. Ze helpen ons op authentieke wijze verder te gaan, want afgestemd op onze dromen leren we eigen antwoorden te formuleren op de vragen op ons levenspad.
Te midden van liefdesverdriet willen we nogal eens dromen over de ex-geliefde. In coaching kom ik vaak tegen dat deze dromen de ontvanger van zijn of haar stuk brengen en twijfel zaaien, met name wanneer het gebroken hart nog ongeheeld is. In deze blog geef ik twee vragen die de relatie met onze dromen versterken, zodat we ons kunnen beroepen op deze belangrijke hulpbron.
Welke gevoel vraagt bewuste aandacht middels de droom?
Een veelvoorkomende droom is die waarin we weer samen zijn met ons ex-geliefde. Vaak brengt dat liefdevolle gevoelens in de herinnering, waardoor we ons afvragen: Is dit een teken dat de ander toch nog verder wil? Is er nog hoop? Hebben we misschien te vroeg opgegeven?
Om te ontdekken of dat ook de richting is waarin de droom wijst, moeten we letten op het gevoel dat we in de droom hadden. Welk gevoel overheerst in de droom: Voelen we ons geliefd? Ervaren we verbinding? Of voelen we juist boosheid of angst in de droom?
Het is dat specifieke gevoel dat op dit moment onze bewuste aandacht vraagt. Misschien heeft het gevoel veel ruimte gehad in de dag(en) voorafgaand aan de droom of misschien maakte het juist geen deel uit van je dagelijks leven. De droom geeft ons als het ware aan ‘hier zit nog wat; kan je hier eens naar kijken?’ Dromen zetten gevoelens en onderwerpen op onze innerlijke agenda en wanneer we daar aandacht aanbesteden, dan loodsen we onszelf door de verwerking van ons verdriet.
Het is dus zinvol eerst het gevoel in de droom te onderzoeken. Hoe geliefd voel ik me? Hoe zorg ik ervoor dat ik me geliefd voel? Hoe zorg ik ervoor dat ik verbinding ervaar met mezelf en anderen? Geef ik voldoende ruimte aan mijn behoefte aan verbinding? Hoe ga ik om met mijn boosheid of angst? Kan ik mijn houding aanpassen zodat het mijn welzijn ten goede komt?
Wat toont de droom over mezelf?
Mogelijk brengt de droom over de ex-geliefde het eigen verlangen onder de aandacht. De droom vraagt dan om bewuste reflectie op dat verlangen. Gaan wij er van uit dat hereniging in het vooruitschiet ligt? Berust dit verlangen ook op realisme of verzetten wij ons tegen de werkelijkheid? Werkt dit verlangen helpend of belemmerend voor ons op de langere termijn?
Niet iedere herenigingsdroom reflecteert een verlangen. Het kan ook zijn dat de droom ons vraagt hoe het zou zijn als we ons verzoenen met de pijnlijke ervaring en de strijdbijl begraven. Kunnen we vrede hebben met de ander (en daarmee het verloop van de relatie)?
Dromen werpen dus veel vragen op en geven ons de kans onszelf beter te leren kennen. Er zijn veel manieren om met dromen te werken, zodat we die vragen kunnen beantwoorden. Met alleen het opschrijven van onze dromen geven we al wat aandacht aan wat onze psyche belangrijk vindt.
Dromen helpen ervaringen te verwerken en de nieuwe werkelijkheid te omarmen. Als we daar van uit gaan leren we de vragen te stellen die onze persoonlijke groei stimuleren. Herinnert een droom waarin we ruzie maken met een ex ons misschien aan de slechte tijden omdat we de relatie achteraf overdreven romantiseren? Of vraagt die droom juist aandacht voor de wijze waarop we met conflicten omgaan? Wanneer we breuk opnieuw beleven in de droom, vraagt de psyche om bewuste herbeleving van dat moment, zodat we het daarna écht los kunnen laten? En een droom over een ex in samenzijn van een ander probeert misschien wel ‘af te dwingen’ dat we deze mogelijkheid of zelfs realiteit aanvaarden? De vraag die het meest resoneert, omdat er iets in het lichaam aangeeft ‘dit is het’, wil een antwoord.
Door aandacht te schenken aan onze dromen, verdiepen we dus de relatie met onszelf. We leren onszelf beter kennen en doen dat waar ons toekomstige zelf bij gebaat is, ook in tijden van liefdesverdriet.
>>Als je hulp zoekt bij liefdesverdriet is de cursus ‘Begeleiding bij een gebroken hart’ misschien iets voor jou. Wanneer je een specifieke droom wilt voorleggen kun je ook een coachgesprek aanvragen, dan begeleid ik je in het werken met die specifieke droom.
Transformatie na een gebroken hart
Een gebroken hart hoort bij het leven. We ontkomen er niet aan. Al lijkt leven met een open hart lijkt onmogelijk nadat het gebroken is geweest, het is wel mogelijk. In deze blog geef ik aan welke stappen je daarbij helpen en welk type vragen je aan jezelf kunt stellen.
1. Maak een bewuste keuze voor krachtig herstel
Krachtig herstel is het resultaat van een keuze. We zijn als mensen geneigd om pijn te voorkomen en er zo snel mogelijk van weg te bewegen. Dit doen we door ons verdriet te ontkennen, een ander de schuld te geven of door (ongezonde) afleiding te zoeken. Al werken deze pogingen in eerste instantie wel, onverwerkte gevoelens zijn niet weg. Al zijn ze misschien tijdelijk uit zicht verdwenen, als we onze gevoelens niet onder ogen komen, stellen we de ervaring van pijn uit. En dat is nadelig, want als we negatieve gevoelens buiten de deur willen houden doen we onbedoeld het zelfde met positieve gevoelens. We zien het leven aan kleur verliezen en raken overgevoelig voor die onderwerpen die aan de pijn doen herinneren. Onze omgeving merkt dan ook dat het beter is bepaalde onderwerpen te mijden.
Met andere woorden, we ontkomen niet aan de ervaring van pijn. Die hoort bij het leven. Dus is het zinvol er vertrouwd mee te raken, zodat we leren hoe we daar het meest effectief mee om kunnen gaan. Om dat te leren moeten we een bewuste keuze maken.
Die keuze voor herstel betekent dat we stil blijven staan en getuige worden van wat er in ons gaande is. Het is zinvol om onszelf vragen te stellen als: Hoe bescherm ik mezelf van pijn? Wat ga ik uit de weg? Wat gaat het me opleveren als ik mijn verlies onder ogen kom?
2. Verdiep de relatie met jezelf
De wijze waarop wij pijn beleven vertelt van alles over onszelf. Zo neigen we bijvoorbeeld vaak conclusies te trekken over onszelf als we een pijnlijke ervaring hebben. Denk aan een partner die de relatie verbreekt. Dan trekken we al snel de conclusie dat er iets mis met ons is of met de ander. In beide gevallen brengen we schade toe aan onszelf. De ander de schuld geven verzwakt onze eigen positie. Zolang we een ander namelijk de schuld geven, hoeven we niet naar ons eigen aandeel te kijken en blijven we een blinde vlek houden. Met een blinde vlek vergroten we de kans op herhaling van de pijn en dat is het laatste wat we willen.
Om de realiteit onder ogen te komen is zelfcompassie behulpzaam. Dat betekent dat we een goede vriend(in) worden voor onszelf en dat we vol mededogen met onszelf omgaan en tegelijkertijd de verantwoordelijkheid nemen voor onze eigen beleving en gedrag, zonder het in goed of fout categorie te plaatsen. Het is zinvol onszelf de juiste vragen te leren stellen, zoals: Op welke manier kleurt mijn angst mijn denken en mijn gevoel? Kan ik mijn eigen angst onder ogen zien en tegelijkertijd zelfcompassie ervaren? Kan ik kijken naar oud onverwerkt verdriet dat mogelijk ook opgerakeld is in de recente ervaring? Wat vraagt deze situatie van mij om te ontwikkelen zodat ik krachtiger word?
3. Laat een vernieuwde identiteit ontstaan
Op het moment dat we ons niet langer verzetten tegen het feit dat het verlies op ons pad gekomen is, zijn we vrij. Er ontstaat ruimte voor het nieuwe. Nu het oude (de oude partner, de oude baan, het oude verlangen) er niet meer is, wat is er dan wel? Wat kan er nu ontstaan? Om daar antwoord op te krijgen helpt het onze fantasieën serieus te nemen en onze projecties te bekijken. Ons onbewuste wijst de weg naar het nieuwe. Welke vernieuwde identiteit wil er aan het licht komen? Kunnen we dat ruimte geven?
De vragen in deze blog zijn gericht op duurzaam herstel; herstel waar je toekomstige zelf een krachtigere versie is dan wie je nu bent. Wil je meer weten? In mijn workshop ‘Psychologie van een gebroken hart’ krijg je inzicht in het volledige herstelproces. In mijn cursus ‘Begeleiding bij een gebroken hart’ ontvang je begeleiding en concrete handvatten die je helpen je hart weer te openen nadat het gebroken is geweest.